از جمله مباحث امامت و رهبري، حدّ و حدود اختيارات و مسئوليتهاي اقتصادي و مالي اوست. با نگرشي كه اسلام، به ويژه جريان ناب آن، تشيّع علوي، به اين مسئله مي نگرد، امام محور تمام نشاطها و تحركهاي جامعه است و «مجاري امور» در اختيار رهبري خواهد بود. گستره اين مبحث در فسحت اين مقال نيست. اما گفتني است كه سيره منوّر امامان عليهم السلام به ويژه امام موسي بن جعفر عليه السلام نشانگر اين حقيقت است و اينك پيشتر از آنكه به روايات تفسيري امام عليه السلام در اين زمينه بپردازيم، بايد بگوييم كه مورّخان آورده اند:

مهدي عباسي چون بر مسند خلافت تكيه زد، براي درانداختن صلاي عدالت و ساختن چهره اي عدالت گستر، اعلام كرد كه مظالم را به صاحبانش باز مي گرداند، امام موسي بن جعفر عليه السلام نزد او رفت و ديد چنان است كه مي گفتند، فرمود:

ـ آنچه از ما به ظلم گرفته اند، چرا باز پس داده نمي شود؟

ـ يا اباالحسن از شما چه چيز را به ستم گرفته اند؟

ـ فدك.

ـ حدود فدك را بفرماييد.

ـ يك طرف آن كوه احد است و سمت ديگر آن عريش مصر، يك سويش طرف ساحل دريا و سوي ديگرش، دومة الجندل.

ـ تمام اين قسمتها حدود فدك است؟

ـ آري.

مهدي دگرگون شد و در چهره اش آثار خشم ظاهر گشت. چون امام عليه السلام تمام سرزمين مملكتهاي اسلامي آن روز را حدود فدك معرفي مي كند. چنين بود كه مهدي رو به امام كرد و گفت: اين مقدار خيلي زياد است.

اين گفت و گو از جهات بسياري قابل توجه و شايان دقت است؛ از جمله جايگاه بلند و نقش شگرف امور اقتصادي و امكانات مالي در حاكميت حق. يعني فدك در آن روز نيز كه فاطمه اطهر عليهاالسلام براي بازگرداندنش فرياد برآورد و مظلومانه ضربه خورد، در چنين نقشي بود و اينك نيز. از سوي ديگر، نمايشگر موضع امام عليه السلام است در مقابل نظام عباسي و انديشيدن به قيامي عاشورايي در بازگرداندن جايگاه خلافت.

در گزارش ديگري آمده است:

سخن چينان و سعايت گران به هارون گزارش دادند كه از اطراف جهان اسلام اموال فراواني در نزد امام فراهم مي آيد و....

اين نيز نشانگر موضع امام و نيز اختيارات و مسئوليتهاي رهبري جامعه در مسائل اقتصادي است.

آنچه آمد، گوشه اي از سيره عملي امام عليه السلام است. گفتار امام عليه السلام نيز نشانگر ابعاد ديگري از اين بحث است.