بازگشت

اولين نيكي به فرزند


انتخاب نام نيكو از حقوق فرزند بر والدين و نشانه احترام و اهميت آنها به آينده فرزند مي باشد. نام علامتي است كه فرزند آن را تا پايان عمر به همراه دارد اگر نيكو باشد مايه سرور و شادي فرزند و اگر ناپسند و زشت باشد باعث اندوه و حسرت او مي گردد. موسي بن بكر از امام كاظم (عليه السلام) نقل مي كند كه فرمود: اولين كار نيك پدر براي فرزند اين است كه نام نيكو برايش انتخاب نمايد. [1] در حديث ديگري آن حضرت برخي از اسامي نيكو را ذكر مي نمايد.

سليمان جعفري مي گويد از حضرت كاظم (عليه السلام) شنيدم كه فرمود: خانه اي كه يكي از اسمهاي محمد، احمد، علي، حسن، حسين، جعفر، طالب و فاطمه در آن باشد فقر در آن داخل نمي شود. [2] .

اهميت نام نيكو بدان حد است كه گاهي حضرت از نامهاي ناپسند نهي مي فرمود و حتي در كودكي نسبت به آن حساس بود: يعقوب سراج نقل مي كند كه بر حضرت ابي عبدالله (امام صادق) (عليه السلام) وارد شدم در حاليكه بر بالين فرزندش (امام كاظم عليه السلام) ايستاده بود و موسي (عليه السلام) در گاهواره جاي داشت و حضرت با او نجوي مي كرد و آهسته سخناني مي گفت آنقدر تأمل كردم تا سخنانش با فرزند تمام شد، آنگاه فرمود: نزديك بيا و سلام كن، رفتم و سلام كردم، آن طفل با بياني فصيح و روشن جواب سلام مرا داده و فرمود: برو و نام دخترت را كه ديروز[حميراء]نام نهاده اي تغيير بده، به درستي اين نامي است كه خداوند را به غضب مي آورد، آنگاه حضرت صادق (عليه السلام) به من فرمود: زود برو و آنچه موسي (عليه السلام) گفت عمل كن تا كامياب شوي، سپس من نام دخترم را از حميراء تغيير دادم. [3] .

سيره عملي امام كاظم (عليه السلام) گواه صادقي بر اهميت نام نيكو براي فرزندان است، آن حضرت با كثرت فرزندان براي آنها نام نيكو برگزيد و حتي در مواردي اسامي مشترك انتخاب نموده و با پسوند اكبر، كبري، وسطي و صغري آنها را از هم جدا مي كرد. مرحوم مجلسي در بحارالانوار تعداد فرزندان آن حضرت را 37 نفر ذكر مي كند و از اسامي آنان چنين ياد مي كند:

الف) پسران: علي (رضا عليه السلام)، ابراهيم، عباس، قاسم، جعفر، اسماعيل، هارون، حسن، احمد، محمد، حمزه، عبدالله ، اسحاق، عبيدالله ، زيد، حسين، فضل و سليمان.

ب) دختران: فاطمه كبري، فاطمه صغري، رقيه، حكيمه، ام ابيها، رقيه صغري، كلثوم، ام جعفر، لبانة، زينب، خديجة، علية، آمنه، حسنة، بريهة، عائشة، ام سلمة، ميمونه و ام كلثوم. [4] .

همچنين از عمدة الطالب، ابراهيم اكبر و ابراهيم اصغر را نقل مي كند. [5] علاوه بر مرحوم مجلسي برخي، نامهاي مشترك ديگري را چون زينب، زينب الكبري، خديجه، خديجة الكبري، ام كلثوم الكبري، ام كلثوم الوسطي و ام كلثوم الصغري را براي فرزندان امام كاظم (عليه السلام) ذكر كرده اند. [6] .


پاورقي

[1] الكافي، ج 6، ص 18.

[2] همان، ص 13.

[3] زندگاني امام كاظم (عليه السلام) (عمادزاده)، ج 1، ص 28.

[4] بحار، ج 48، ص 287 ـ 283.

[5] همان، ص 289.

[6] حياة الامام موسي بن جعفر(ع)، باقر شريف القرشي، ج 2.