پس از مرگ مهدي عباسي، پسرش هادي عباسي به عنوان چهارمين خليفه ي عباسي به روي كار آمد، مدت خلافت هادي، بيشتر از يكسال نبود، از اين رو فرصتي براي درگيري با امام كاظم عليه السلام پيدا نكرد، ولي در اين عصر، قيام قهرمانانه ي حسين بن علي شهيد فخ بر ضد حكومت طاغوتي عباسيان، رخ داد، امام كاظم عليه السلام گرچه به عللي به طور مستقيم در اين قيام وارد نشد، ولي اصل قيام را تأييد فرمود و رهبر قيام حضرت حسين بن علي نوه ي امام حسن مجتبي را ستود، حسين بن علي در مورد قيام عظيم خود مي گفت:

«ما دست به نهضت نزديم مگر پس از مشورت با امام كاظم عليه السلام كه او به نهضت فرمان داد.» [1] .

توضيح اينكه: يكي از انقلابيون بزرگ و آزاديخواهان سترگ و قهرمانان عرصه ي مبارزه و شهادت، كه با شجاعتي بي نظير با ياران خود، در برابر طاغوت عصرش، هادي عباسي جنگيد، «حسين بن علي» پسر حسن مثلث است، كه از او به عنوان «شهيد فخ» ياد مي كنند، زيرا او در سرزمين فخ (در حدود يك فرسخي مكه) در 8 ذيحجه سال 169 ه. ق شهد شهادت نوشيد.

هنگامي كه حسين، شهيد فخ خروج كرد و مدينه را به تصرف خود درآورد، از امام كاظم عليه السلام خواست تا با او بيعت كند.



[ صفحه 67]



امام كاظم عليه السلام [در شرايطي بود كه شركت مستقيمش در اين نهضت، در مجموع به زيان تشيع و حفظ محور اسلام بود، از اين رو] در پاسخ او فرمود: «اي پسر عمو! مرا به چيزي تكليف نكن، تا سخني كه شايسته نمي بينم، به تو بگويم...»

حسين (مؤدبانه) گفت: «اين درخواستي بود كه از شما كردم اگر بخواهي در آن وارد شو! وگرنه تو را مجبور نخواهم كرد.»

هنگام خداحافظي، امام كاظم عليه السلام به حسين فرمود: «پسر عمو تو كشته مي شوي، بنابراين نيكو جنگ كن، زيرا اين مردم (طرفدار طاغوت) فاسق و مجرم هستند، در ظاهر دم از اسلام مي زنند ولي در دل مشرك هستند، انا لله و انا اليه راجعون، من مصيبت شما گروه خويشانم را به حساب خدا مي گذارم.»

حسين به قيام خود ادامه داد تا همان گونه كه امام كاظم عليه السلام فرموده بود، به شهادت رسيد [2] .

هنگامي كه سرهاي شهيدان فخ، از جمله سر حسين سردار فخ را به مدينه آوردند، امام كاظم عليه السلام پس از ذكر كلمه ي «استرجاع» فرمود:

«حسين درگذشت، ولي سوگند به خدا او مسلماني شايسته، روزه دار و شب زنده دار بود و امر به معروف و نهي از منكر مي كرد و در ميان دودمانش بي نظير بود.» [3] .

امام جواد عليه السلام فرمود: «بعد از ماجراي عاشوراي حسيني، هيچ



[ صفحه 68]



حادثه اي براي ما بزرگتر از حادثه ي قتل شهيد فخ و يارانش نبود.» [4] .

تأييد امام كاظم عليه السلام از قيام عظيم شهيد فخ و ستايش او از شهيدان قهرمان اين فاجعه، بيانگر آن است كه موضعگيري امام كاظم عليه السلام در برابر هادي عباسي، بسيار قاطع و پر صلابت بوده است.

از عبرتهاي روزگار اين كه: هنگامي كه اسيران قيام فخ را نزد هادي عباسي آوردند، او فرمان قتل آنها را صادر كرد و خودش در همان روز مرد [5] .