حضرت فاطمه معصومه عليهاالسلام در آغاز ذيحجه ي سال 173 هجري قمري در مدينه چشم به جهان گشود و در روز 12 ربيع الثاني سال 201 در سن 28 سالگي در قم از دنيا رفت [1] .

هنگامي كه به دنبال دعوت و اصرار مأمون (هفتمين خليفه ي عباسي) در سال 200 هجري، حضرت علي بن موسي الرضا عليه السلام وارد خراسان گرديد و مورد احترام و تجليل مأمون قرار گرفت، امامزادگان بسيار به عنوان ديدار حضرت رضا عليه السلام از حجاز به ايران آمدند، از جمله حضرت معصومه عليهاالسلام همراه كارواني از بستگان خود، به قصد ديدار برادر، وارد ايران شد، وقتي كه به ساوه رسيد، بيمار گرديد، قم



[ صفحه 142]



را كه مركز امن و مقدسي بود، براي سكونت برگزيد، پسران سعد اشعري كه از شيعيان برجسته در قم بودند، پس از اطلاع از ورود حضرت معصومه عليهاالسلام به ساوه، به استقبال او شتافتند و با عزت و احترام، او را به قم آوردند، آن حضرت به خانه ي موسي بن خزرج بن سعد اشعري وارد گرديد [2] و پس از 17 (يا 16) روز از دنيا رفت [3] هم اكنون بارگاه ملكوتي مرقد مطهر حضرت معصومه عليهاالسلام در قم همواره مركز شيفتگان خاندان رسالت و زائران بسيار از نقاط مختلف كشور و خارج از كشور مي باشد، از سخنان امام كاظم عليه السلام است:

قم عش آل محمد و مأوي شيعتهم:

«قم آشيانه ي آل محمد صلي الله عليه و آله و پناهگاه شيعيان آل محمد صلي الله عليه و آله است.» [4] .

مطابق پاره اي از روايات، هارون به موسي بن جعفر عليه السلام همراه 22 نفر از بستگانش كه يكي از آنها خواهرش حضرت معصومه عليهاالسلام بود، در يك كارواني وارد ايران شدند، دژخيمان مأمون، به هارون عليه السلام كه در حال غذا خوردن بود حمله كردند و او را به شهادت رساندند، و افراد ديگر كاروان را مجروح و پراكنده ساختند، نقل شده در ساوه در غذاي حضرت معصومه عليهاالسلام زهر ريختند و آن بانوي گرامي مسموم شده و بستري شد و طولي نكشيد كه به شهادت رسيد.



[ صفحه 143]



مأمون شش نفر يا هفت نفر از فرزندان امام كاظم عليه السلام را به شهادت رسانيد، زيرا آنها به عنوان خونخواهي از خون برادرشان حضرت رضا عليه السلام به دستگاه مأمون اعتراض داشتند... [5] .

نگارنده گويد: «اين قول، با قول به اينكه حضرت معصومه عليهاالسلام در سال 201 ه. ق از دنيا رفت، ناسازگار است، زيرا حضرت رضا عليه السلام در سال 203 ه. ق به شهادت رسيد.»

درباره ي پاداش زيارت مرقد مطهر حضرت معصومه عليهاالسلام روايات متعددي نقل شده، از جمله حضرت رضا عليه السلام فرمود:

من زارها فله الجنة:

«كسي كه او را زيارت كند، براي او بهشت است.» [6] نيز فرمود:

من زار المعصومة بقم كمن زارني:

«كسي كه مرقد مطهر حضرت معصومه عليه السلام را در قم زيارت كند، مانند آن است كه مرا زيارت كرده است.» [7] قابل توجه اينكه: امام صادق عليه السلام از حضرت معصومه ياد كرد و فرمود:

و تدخل في شفاعتها شيعتي الجنة باجمعهم:

«همه ي شيعيان من در پرتو شفاعت حضرت معصومه عليهاالسلام داخل بهشت مي شوند.» [8] .



[ صفحه 144]



نكته ي شايان توجه ديگر اينكه: متن زيارتنامه ي حضرت معصومه عليهاالسلام را حضرت رضا عليه السلام به سعد اشعري آموخته است [9] .

در فرازي از اين زيارتنامه مي خوانيم:

يا فاطمة اشفعي لي في الجنة، فان لك عندالله شأنا من الشأن:

«اي فاطمه! براي من بهشت را شفاعت كن، چرا كه از براي تو در پيشگاه خداوند مقام ارجمند و خاصي است.»

خدايا! به حقيقت امام كاظم عليه السلام و فرزندان پاكش، ما را از شيعيان مخلص و پاك آل محمد صلي الله عليه و آله قرار بده، و مشمول شفاعتشان گردان - آمين يا رب العالمين.