شيخ مفيد رحمه الله فرموده: ابراهيم بن موسي مردي شجاع و كريم بود. در دوران حكومت مأمون عباسي كه محمد بن زيد بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب عليهم السلام خروج كرد و ابوالسرايا در كوفه با او بيعت كرد، ابراهيم از جانب محمد بن زيد به امارت يمن منصوب گرديد و به آنجا رفت و يمن را فتح نمود و مدتي در آنجا بود تا وقتي كه ابوالسرايا كشته شد و طالبيين متفرق شدند، از مأمون براي ابراهيم بن موسي امان گرفته



[ صفحه 198]



شد. مأمون به وي امان داد. [1] .

و تاج الدين ابن زهره ي حسيني در حق وي گفته: امير ابراهيم المرتضي، سيدي جليل، اميري نبيل، عالم و فاضل بود. از پدرانش عليهم السلام حديث نقل كرده. در روزگار ابوالسرايا به يمن رفت و آنجا را فتح نمود.

و بعضي گفته اند: مردم را به امامت برادرش، حضرت امام رضا عليه السلام دعوت مي نمود. جريان او به مأمون گزارش شد و نزد مأمون لعنة الله عليه براي او شفاعت كردند. مأمون پذيرفت و او را امان داد و متعرض وي نشد. در بغداد وفات كرد و قبر او در قبرستان قريش، نزد پدر بزرگوارش حضرت موسي بن جعفر عليهماالسلام معروف است.

و نيز تاج الدين ابن زهره در حالات ابوسبحه، موسي بن ابراهيم بن موسي بن جعفر عليهماالسلام گفته: موسي بن ابراهيم از اهل صلاح و عبادت و ورع و فاضل از روات حديث بود. كتابي از او ديدم در ارتباط با حديث «سلسلةالذهب».

مؤالف و مخالف از او نقل حديث كرده اند.

و موسي گفته: خبر داد مرا، پدرم ابراهيم، گفت: حديث كرد مرا، پدرم موسي كاظم عليه السلام، گفت: حديث كرد مرا، امام صادق جعفر بن محمد عليهماالسلام، گفت: حديث كرد مرا، پدرم امام محمد باقر عليه السلام، گفت: حديث كرد مرا، پدرم زين العابدين عليه السلام، گفت: حديث كرد مرا، پدرم امام حسين عليه السلام شهيد كربلا، گفت: حديث كرد مرا، پدرم اميرالمؤمنين، علي بن ابي طالب عليهماالسلام، گفت: حديث كرد مرا، رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم، گفت: حديث كرد مرا، جبرئيل عليه السلام، از خداي تعالي كه فرموده: «لا اله الا الله حصني فمن قالها دخل حصني و من دخل حصني امن من عذابي».



[ صفحه 199]



كلمه ي «لا اله الا الله» حصار من است، پس هر كه آن را بگويد در حصار من داخل شود، و كسي كه در حصار من داخل شود ايمن خواهد بود از عذاب من.

نويسنده: «حديث سلسلةالذهب» از احاديث معروف است و مرحوم علامه مجلسي آن را در كتاب شريف بحارالانوار جلد سوم صفحه 14 - 5 نقل نموده است به آنجا مراجعه شود.

مرحوم مجلسي از صاحب عمدةالطالب نقل كرده كه حضرت امام موسي عليه السلام را، دو ابراهيم بوده: ابراهيم الاكبر [2] و در اعقاب داشتن اكبر، خلاف است.

و ابونصر بخاري گفته: ابراهيم اكبر بوده كه در يمن در ايام ابوالسرايا خروج كرده، و او بلا عقب (اولاد) بوده.

و ديگر ابراهيم اصغر است، كه ملقب است به مرتضي، و مادرش ام ولدي از اهل نوبه و زنگبار و اسمش نجيه بود، و او را عقب از دو پسر بوده: موسي ابوسبحه و جعفر.

از تحقيقي كه فاضل معاصر محمد مهدي موسوي خرسان در پاورقي بحار به عمل آورده معلوم مي شود كه ابراهيم بن موسي در اوايل سال 210 در بغداد مسموما از دنيا رفته [3] .