بازگشت

اشاره اي به حادثه ي فخ و روش حضرت در برابر آن


از رويدادهاي مهم دوران سلطنت هادي عباسي واقعه «فخ» است كه در آغاز اشاره اي كوتاه به آن مي نمايم، پس از آن روش و موقف امام موسي كاظم عليه السلام را در برابر آن بيان مي كنم.

«فخ» نام موضعي است در يك فرسخي مكه كه حسين بن علي بن الحسن بن الحسن بن الحسن المجتبي عليه السلام شهيد «فخ» با بستگانش در آنجا شهيد شدند و مصيبت حسين بن علي در دل دوستان اثر زيادي گذاشت و شهداي فخ موقعيتي مهم دارند. از ابونصر بخاري نقل شده است كه او از حضرت جواد عليه السلام نقل كرده كه فرمود: از براي ما اهل بيت بعد از كربلا قتلگاهي بزرگ تر از «فخ» ديده نشده.

و ابوالفرج به سند خود از ابوجعفر محمد بن علي عليهماالسلام روايت كرده كه فرمود: يك وقت رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم به سرزمين «فخ» عبور فرمودند در آنجا نزول اجلال فرمودند و مشغول نماز شدند وقتي كه به ركعت دوم مشغول شدند شروع به گريه كردند وقتي كه مردم ديدند حضرت گريه مي كنند آنان نيز گريه سر دادند وقتي كه حضرت از نماز فراغت يافتند از مردم پرسيدند: چرا گريه مي كنيد؟ عرضه داشتند: اي رسول خدا! وقتي ديديم شما گريه مي كنيد ما نيز از گريه شما گريه كرديم. حضرت فرمود: سبب گريه ي من آن بود كه وقتي كه ركعت اول نماز را خواندم جبرئيل عليه السلام بر من نازل گرديد و به من گفت: اي محمد در اينجا مردي از فرزندان تو شهيد خواهد شد كه شهيد با او اجر و مزد دو شهيد را خواهد داشت.



[ صفحه 113]



و نيز از نصر بن قرواش روايت كرده كه محملي به امام صادق عليه السلام كرايه دادم تا از مدينه به مكه برود و خود در خدمت حضرت بودم وقتي كه از محل «بطن مر» حركت كرديم حضرت به من فرمود: اي نصر! وقتي به «فخ» رسيدي مرا خبر كن. عرض كردم: مگر شما «فخ» را نمي شناسي؟ فرمود: مي شناسم ولي ترس آن دارم به خواب فرو روم. وقتي كه به سرزمين فخ رسيديم كنار محمل آن حضرت آمدم ديدم حضرت در خواب است، سرفه اي كردم حضرت بيدار نگرديد، محمل را حركت دادم حضرت نشست عرض كردم: به «فخ» رسيديم. فرمود: محمل مرا از قطار شتران جدا كن و قطار را به هم متصل نما. آن كار را انجام دادم آن گاه از جاده اصلي كنار رفتم و شتر حضرت را خواباندم حضرت فرمود: ظرف آب را به من بده پس وضو ساخت و نماز گزارد سپس بر محمل سوار گرديد! به حضرت عرض كردم: فدايت شوم اين كار كه انجام دادي از اعمال حج است؟ فرمود: نه، ولي در اينجا مردي از اهل بيت من با گروهي كشته مي شوند كه ارواح آنان از ابدانشان به بهشت سبقت مي گيرند [1] .

حسين بن علي شهيد «فخ» در ماه ذيقعده سال 169 هجري قمري بعد از خروج به شهادت رسيد [2] .


پاورقي

[1] بحارالانوار، ج 48، ص 165 و 170؛ منتهي الآمال، فصل ششم از حالات امام حسن مجتبي عليه السلام.

[2] بحارالانوار، ج 48، ص 161.