در اين مرحله حضرت به اندازه اي تقيه مي نموده اند كه حسب آنچه در بعضي از نقل ها آمده گاهي از هارون ملعون به اميرالمؤمنين تعبير مي فرموده اند.

مرحوم شيخ مفيد در كتاب «الاختصاص» [1] با ذكر سند روايتي را از موسي بن جعفر عليهماالسلام آورده كه حضرت در گفت و گو با هارون نه بار از آن ملعون تعبير به يا اميرالمؤمنين نموده است.

و نظير همين روايت را مرحوم مجلسي از كتاب «عيون اخبارالرضا» [2] نقل نموده كه باز حضرت در نه مورد از هارون به يا اميرالمؤمنين تعبير نموده است. و از همان كتاب جرياني را آورده كه يك بار حضرت به هارون خطاب يا اميرالمؤمنين دارد [3] .

و از كتاب «قرب الاسناد» نامه اي از امام كاظم عليه السلام نقل مي نمايد كه در تسليت مرگ هادي عباسي به مادرش خيزران نوشته و تاريخ آن نامه



[ صفحه 117]



هفتم ماه ربيع الآخر سال 170 مي باشد. در اين نامه طبق نقل، حضرت از هادي عباسي و هارون به اميرالمؤمنين تعبير نموده اند و از خيزران به عنوان ام اميرالمؤمنين ياد فرموده است و مرگ هادي عباسي را تسليت و حكومت هارون را تهنيت گفته و براي همه ي آنان دعا نموده است [4] .

مرحوم علامه مجلسي ذيل اين روايت مي فرمايد:

به شدت تقيه در زمان حضرت توجه كن كه سختي تقيه حضرت را محتاج نموده كه اين نامه را درباره مرگ شخصي كافر بنويسد كه به روز قيامت ايمان نداشته است [5] .

شايد بعضي از اين گفت و گوها و جريانات را در بخش مناظرات حضرت يا بخش هاي ديگر ذكر نمايم.