امامان (ع) به عنوان رهبران جامعه نسبت به رويدادها از جمله مسائل سياسي نه تنها بي تفاوت نبودند بلكه در متن حوادث قرار داشتند.

خط مشي سياسي امام كاظم (ع) در دو محور ترسيم مي شود: تقيه و نفوذ.

پيشواي هفتم به خاطر حاكميت جو خفقان ناگزير از تقيه بود و اين سياست را به ياران خود نيز توصيه مي كرد.

امام كاظم (ع) در پوشش تقيه موفق شد ضمن حفظ جان خود و يارانش، رسالت الهي خويش را جامه ي عمل بپوشد.

از نشانه هاي بارز فعاليت هاي سياسي امام كاظم (ع) وجود عوامل نفوذي در تشكيلات خلافت عباسي است. برخي از شيعياني كه موفق شدند در دستگاه خلافت نفوذ و پست هاي مهمي را اشغال كنند عبارتند از علي بن يقطين، يعقوب بن داوود، محمد بن اسماعيل بن بزيع، فضل بن سليمان، زياد بن ابي سلمه، و فرماندار ري. بعضي از اين افراد مثل علي بن يقطين با امام (ع) ارتباط نزديك داشتند و از آن حضرت دستور مي گرفتند.

هدف امام (ع) از اتخاذ اين سياست عبارت بود از: حمايت مالي از شيعيان، رسيدگي به مشكلات آنان، اطلاعات از درون دستگاه خلافت و پشتيباني مالي تشكيلات شيعي.

پرسش

1- امامان (ع) نسبت به رويدادهاي جامعه چه موضعي داشتند؟

2- نخستين خط مشي سياسي امام كاظم (ع) در برابر دستگاه خلافت عباسي چه بود؟

3- نفوذ عناصر شيعي در دستگاه خلافت عباسي بيانگر چه بعد از فعاليت امام كاظم (ع) است؟

4- علي بن يقطين كيست و چه ارتباطي با امام كاظم (ع) داشت؟

5- هدف امام (ع) از نفوذ ياران خود در دستگاه خلافت چه بود؟



[ صفحه 195]