اظهار نظر مورخان و محدثان شيعه نسبت به پيشواي هفتم (ع) و تجليل از آن حضرت بسيار فراوان است. از جمله:

- شيخ مفيد:

«ابوالحسن، موسي (ع) عابدترين، فقيه ترين، سخاوتمندترين و گرامي ترين مردم زمان خود بود.» [1] .

- ابن شهرآشوب:

«موسي بن جعفر (ع) فقيه ترين مردم زمان خود و داناترين آنان به كتاب خدا و خوش صورت ترين ايشان در تلاوت قرآن بود؛ قرآن را با لحني محزون تلاوت مي كرد و به هنگام تلاوت مي گريست؛ شنوندگان نيز از تلاوت آن حضرت مي گريستند.

و نيز برترين مردم در شأن و مرتبت، والاترين ايشان در جايگاه ديني و سخاوتمندترين، فصيح ترين و شجاع ترين آنان بود. به شرف ولايت، مخصوص و از ميراث نبوت برخوردار گشته و در منزل خلافت سكونت گزيده است، فرزند نبوت و هم پيمان خلافت است.» [2] .

- فضل بن حسن طبرسي:

«در ميان مردم مشهور است كه ابوالحسن، موسي (ع) گرامي ترين فرزندان امام صادق (ع) در شأن و مرتبت و برترين آنان در جايگاه ديني و فصيح ترين ايشان مي باشد و نيز پارساترين مردم زمان خود، داناترين و فقيه ترين ايشان است.» [3] .



[ صفحه 56]



- محمد بن جرير طبري از بزرگان علماي اماميه در قرن چهارم:

«موسي بن جعفر (ع) پيرمردي گرانقدر و بزرگوار بود، هزار بنده (در راه خدا) آزاد كرد و در پرتو تلاش و كوشش در عبادت «عبد صالح» خوانده مي شد.» [4] .

- علي بن عيسي اربلي:

«مناقب و فضائل امام كاظم (ع) و معجزات آشكار و نشانه ها و صفات برجسته و روشن آن گرامي، گواه آن است كه وي بر قله شرف و اوج ارزش ها و مزايا دست يافته و بر فراز آن برآمده است؛ به گونه ي كه مركب هاي سيادت، رام او و گزيده هاي مجد و بزرگواري از غنائم او گشته است. ريشه هاي (شخصيت) او سركشيده و به بالاترين مرتبه ي شكوه و عظمت رسيده و شاخه هايش دلنشين و پسنديده است، در حدي كه كسي به پايان آن نرسيده است. مجد و عظمت از اطرافش فرو مي ريزد و شرافت و بزرگواري از سرچشمه وجودش مي چكد.

ابر بارشگر، قطره اي از كرم او و درياي بيكران، جرعه اي از عطاي آن حضرت است....» [5] .

ابن عنبه: [6] .

«اما امام، موسي بن جعفر صادق (ع)... فردي بلند مرتبت، دلير و بيباك و گشاده دست بود؛ و چون بردبار بود و خشم خود را فرو مي برد، «كاظم» لقب يافت. شب هنگام در حالي كه كيسه هاي درهم در دستش بود بيرون مي رفت و به هر نيازمندي كه برخورد مي كرد مي داد. كيسه هاي بخشش آن گرامي ضرب المثل بود؛ و خاندانش مي گفتند: تعجب از كسي است كه كيسه بخشش موسي بن جعفر (ع) به او برسد، با اين حال از تنگدستي شكايت كند.» [7] .