حكمرانان عباسي اين دوره در راستاي تثبيت و تحكيم پايه هاي حكومت خود، از راه هاي مختلف سعي در رام كردن و متمايل ساختن مردم به دستگاه خلافت داشتند. آنان با ثروت و امكانات ديگري كه در اختيار داشتند رؤساي قبائل و ديگر افراد ذي نفوذ در جامعه را مي خريدند و به وسيله ي آنان، كشاورزان، بازرگانان، و پيشه وران و صاحبان



[ صفحه 80]



مشاغل كوچك را استثمار مي كردند. منصور ضمن يكي از وصيت هايش به پسرش مهدي گفت:

«من مردم را با شيوه هاي گوناگون، رام و منقاد ساخته ام. آنان سه گروه اند:

1- گروهي درمانده و تهيدست كه همواره دست نياز به سوي تو دراز خواهند كرد.

2- گروهي بيمناك كه در پي امنيت و مصونيت از سوي تو هستند.

3- گروه سوم در گوشه زندان ها بسر مي برند و آزادي خود را تنها از رهگذر عفو و بخشش تو آرزو مي كنند.

چون به حكومت دست يافتي طعم رفاه و آسايش را در كامشان بچشان ليكن به ايشان ميدان مده.» [1] .