مهدي
با مرگ منصور در سال 158 هجري قمري فرزند او محمد ملقب به مهدي روي كار آمد. [1] حكومت او نخست با استقبال توده ي مردم و شادماني و خوشحالي آنان روبه رو شد. زيرا وي در مقايسه با پدرش در برخورد با مردم سياستي ملايم تر و مردمي تري در پيش گرفت.
مهدي به محض دستيابي به قدرت فرمان عفو عمومي صادر كرد و همه ي زندانيان سياسي - اعم از بني هاشم و غير بني هاشم را - آزاد ساخت و به قتل و كشتار و شكنجه و آزار مردم خاتمه بخشيد. [2] .
وي در اقدامي ديگر، تمامي اموال منقول و غير منقول مردم را كه پدرش منصور به ناحق مصادره و ضبط كرده بود به صاحبانش باز گردانيد و موجودي خزانه را كه منصور طي ساليان دراز از دسترنج مستمندان به ستم گرفته و براي روز مبادا ذخيره كرده بود و مبلغ آن - بنابر نقل مسعودي - بالغ بر نهصد و شصت ميليون درهم مي شد، يكجا ميان مردم توزيع كرد. [3] .
اين رفاه و آزادي نسبي موجبات رضايت و خشنودي قشرهاي مختلف جامعه را فراهم ساخت و در كالبد مردمي كه در مدت 22 سال حكومت پليسي منصور در نهايت فشار و سختي زندگي كرده بودند، روح تازه اي دميد.
متأسفانه اين اقدامات روبنايي اصلاح طلبانه به همان ماه هاي اول محدود شد و
[ صفحه 94]
حكمران جديد پس از اندك زماني چهره ي اصلي خود را نشان داد و در زمينه ي حيف و ميل بيت المال و سختگيري و فشار نسبت به مخالفان خويش به ويژه علويان، همان روش مستبدانه و ضد اسلامي نياكان خود را پيش گرفت.
پاورقي
[1] كامل ابن اثير، ج 6، ص 17.
[2] تاريخ يعقوبي، ج 2، ص 394 و البداية و النهاية، ج 10، ص 133.
[3] التنبيه و الاشراف، ص 296.