نخستين كساني كه بر عقيده ي بداء اعتراض كرده اند و آن را محال دانسته اند، يهوديان هستند. آنان معتقدند بر اين كه قلم تقدير و قضا وقتي كه در ازل بر اشياء جاري شد ديگر امكان ندارد مشيت الهي به عكس و خلاف آن تعلق بگيرد، و از اين رو گفته اند: دست خدا بسته است از اين كه فيضي برساند و يا گشايش بيشتري بخشد و يا فيضي و نعمتي را بگيرد و يا ببخشد، زيرا كه قلم قدير در اين موارد حتمي شده و امكان تغيير و تبديل نيست.



[ صفحه 264]