بازگشت

گسترش عياشي و فساد


مهدي عباسي آن همه پول و ثروتي را كه پدرش براي او اندوخته بود [1] به اضافه اموال و مالياتهاي فراواني كه از مردم مي گرفت، به جاي صرف در عمران و آبادي كشور و مصالح عمومي مسلمانان، در راه عياشي و خوشگذراني و ترويج فساد صرف مي كرد. [2] .

او نديمان و نوازندگان و عناصر آلوده را تا آنجا مورد توجه قرار داد كه حتي پسرش (ابراهيم) و دخترش (عليه) را نيز به جمع آنان وارد كرد؛ به طوري كه آن دو، سرآمد نوازندگان و خوانندگان عصر خود بودند. [3] خليفه عباسي در اين مورد مي گفت:

(لذت و خوشي تنها در پرتو مجلس بزم و جمع نديمان حاصل مي شود و زندگي بدون نديمان نه خيري دارد و نه لذتي) . [4] افراط كاريهاي خليفه در امر عياشي و فساد اخلاقي اثرات سوئي در سطح جامعه اسلامي به بار آورد؛ چندانكه شعراي عياش و بي بند و باري مانند (بشار بن برد) بدون هيچ گونه حيا و شرمي اشعار مبتذل و هوس انگيزي در ترويج فساد و مسائل جنسي مي سرودند و در سطح جامعه پخش مي كردند و از اين طريق عفت عمومي جامعه را در معرض - تهديد قرار مي دادند.

ادامه اين وضع، احساسات مذهبي عده اي را جريحه دار كرد، به گونه اي كه صداي اعتراض آنان بلند شد و از خليفه خواستند كه جلوي شاعر فتنه انگيزي مثل (بشار) را بگيرد. [5] مهدي عباسي در اثر اشتغال به عياشي و بزمهاي شبانه از اداره مملكت و رسيدگي به امور مردم و كارگزاران خود، درمانده بود. عمال او از اين خلاء استفاده كرده، بازار رشوه خواري و فساد اداري را رواج دادند. [6] و مأموران ماليات و خراج، عرصه را بر مردم تنگ گرفتند و براي نخستين بار بر بازار بغداد ماليات بستند. [7] .


پاورقي

[1] بر اساس نقل كتاب الوزراء و الكتاب چاپ مصر، ص 158 مجموعه اموالي كه منصور براي فرزندش مهدي باقي گذارد نهصد و شصت ميليون درهم بود.

[2] الوزراء و الكتاب، ص 159، بر اساس نقل تحفة العروس، ص 36، مهدي در مراسم عروسي فرزندش هارون با زبيده پنجاه ميليون درهم از اموال مسلمانان خرج كرد (ر. ك - حياة الامام موسي بن جعفر، ج 1، ص 439).

[3] ر. ك - الاغاني، ج 10، ص 96، بيروت.

[4] التاج في اخلاق الملوك، ص 35.

[5] الاغاني، ج 3، ص 182.

[6] ر. ك - الولاة و القضاة، ص 125.

[7] تاريخ يعقوبي، ج 2، ص 399، بيروت.