ديار و تبار و كنيه اش
حميده دختر صاعد بربري از ديار اندلس بود كه با لقب لؤلؤه از او ياد مي شد بانويي باورع و مورد اعتماد بود [1] .
توضيح واژه بربر
بربر مردمي از ساكنان شمال غرب افريقا بودند و جمع اين واژه برابِر و بَرابرة است [2] .
بربر از واژه يوناني باربار به معني غيريوناني است. مانند عجم به معني غير عرب. آتني هاي غير يوناني ها را بربر مي گفتند؛ چنانكه در داستانهاي ما غير ايراني را تور گرفته اند و عرب غير عرب را عجم، غالباًًَ تصور مي كنند كه بربر يوناني به معني وحشي است ولي تصور نمي رود چنين باشد زيرا در كتاب هرودوت مي گويد: لاسدموني ها (اهالي شبه جزيره پلوپونس) پارسي ها را به جاي بربر خارجي گويند. لذا اينجا منطقي است كه استنباط كنيم: آتني ها جاي خارجي بربر مي گفتند [3] .
ابوالمنذر معتقد است كه بربرها از فرزندان فاران بن عمليق اند و شرقي مي گويد: بربر عمليق فرزند بَلْعَم فرزند عامر فرزند اشليخ فرزند لاوذ فرزند سام فرزند نوح است و برخي معتقدند: عمليق فرزند لاوذ فرزند سام فرزند نوح است [4] و انس بن مالك از حضرت رسول صلي الله عليه و آله وسلم حديثي به اين صورت نقل مي كند: «... كان يقول تزوّجوا في نسائهم...» با زنهاي آنها ازدواج كنيد [5] .
پاورقي
[1] اعلام نساء المؤمنات، ص311 صاحب مناقب نامش را حميده مصفاة دختر صاعد بربري كه او را اندلسي و ام ولد و كنيه اش را لؤلؤه بيان مي كند.
[2] فرهنگ الفبائي الرائد، ج1، ص372. جيل به مغرب افريقية، ج، البرابرة و امة اُخري بين الحبوش و الرنج الواحد بربري مردمي هستند كه بين حبشه و زنگ سكني دارند. مفرد آن بربري است.
[3] لغت نامه دهخدا، حرف باء، ص822، به نقل از ايران باستان، ص78.
[4] معجم البلدان، ج1، ص541.
[5] همان، ص542.