بازگشت

قيام يحيي بن عبدالله در ديلم


يحيي بن عبدالله بن حسن بن حسن (ع) يكي از ياران و راويان امام صادق (ع) و به عقيده ي ابوالفرج اصفهاني، از نظر مذهبي، مردي خوش عقيده بود. وي در قيام فخ، زخمي و متواري شد و سرانجام به سرزمين ديلم در شمال قزوين رفت. [1] يحيي در سال 176 هجري با كمك پادشاه جستاني منطقه ي ديلم قيام كرد. مردم شهرها و ولايات شمال و جنوب البرز به وي گرويدند و چنان دامنه ي قيام وي گسترش يافت كه هارون، فصل بن يحيي برمكي را به اين منطقه فرستاد تا به هر شكل ممكن، يحيي بن عبدالله را آرام سازد. فضل، نامه اي بر استمالت وي نوشت و يحيي را دعوت به آرامش كرد. وي چون پراكندگي و اختلاف ميان ياران خود را مشاهده كرد، دعوت فضل را پذيرفت، به شرطي كه هارون به خط خويش امان نامه اي با گواهي فقيهان و قاضيان بغداد برايش بفرستد. هارون نيز پذيرفت و امان نامه اي براي وي فرستاد. يحيي به همراه فضل به بغداد رفت و هارون هدايايي به وي داد و پس از مدتي فضل وي را رها ساخت و يحيي به حجاز بازگشت. ولي چندي نگذشت كه هارون، يحيي را از حجاز طلبيد و او را به زندان افكند و بر او سخت گرفت تا از دنيا رفت. [2] .

يحيي بن عبدالله، از شاگردان امام صادق (ع) و شيعه ي راستين وي بود. وي در ديلم پيروان بسياري پيدا كرد و با عالماني كه همراه وي بودند اسلام را در اين منطقه گسترش دادند و بر اثر مساعي وي بود كه تشيع به اين منطقه راه يافت و پس از آن علويان بسياري به اين منطقه مهاجرت كردند و به ترويج تشيع همت گمارند. با ولايت عهدي امام رضا (ع) سادات علوي به نواحي ري و عراق و قومس رفتند و با شهادت آن حضرت، آنان به كوهستان هاي ري و ديلم و طبرستان متواري، يا در اين مناطق شهيد شدند و يا سكونت اختيار كردند. [3] .


پاورقي

[1] ابوالفرج اصفهاني، مقاتل الطالبيين، ص 388.

[2] تاريخ طبري، جزء ششم، ص 449.

[3] مولانا اولياء الله، تاريخ اديان، ص 62.