در سال 132 هجري، رژيم خودكامه و ستمگر بني اميه، پس از 91 سال حكومت، سرانجام در آستانه ي سقوط قرار گرفت و با كشته شدن مروان بن محمد (126 ـ 132) منقرض شد و حكمرانان عباسي حكومت استبدادي خويش را آغاز كردند. [1] .

در چنين موقعيتي، كه كشمكشهاي سياسي بني اميه و بني عباس به اوج خود رسيده بود، حضرت امام صادق (ع) با درايت خاص خويش نهضت علمي ـ فرهنگي تشيع را طرح ريزي كرد و دانشگاه عالي جعفري را بنيان نهاد. امام (ع)، با استفاده از فرصت به دست آمده حوزه ي علمي با عظمتي تشكيل داد و در مدتي كوتاه علاقه مندان دانش معارف جعفري را پيرامون خود گرد آورد. آنان مشتاقانه به دانش اندوزي پرداختند و از گنجينه ي علوم آل محمد (ص) به قدر توانايي خويش بهره مند شدند. به گفته ي شيخ مفيد (ره) چهار هزار تن از حوزه ي درسي آن حضرت استفاده كردند. [2] شيخ طوسي شاگردان امام صادق (ع) را 3197 مرد و 12 زن ذكر كرده است. [3] امام ششم (ع) با توجه به شكوفايي دانش و به وجود آمدن مكتبهاي مختلف و هجوم افكار الحادي برنامه ي فرهنگي خويش را در محورهاي مختلف به انجام رساند. پاسخ به شبهه هاي گوناگون ضد ديني، تشكيل جلسات مناظره، نشر روايات و تعاليم اسلام، تدريس رشته هاي گوناگون علوم و تربيت شاگردان، بخشي از برنامه هاي ششمين پيشواي شيعه بود.

هدف ما در اين نوشتار كوتاه بررسي فرازهايي از زندگي يكي از ستارگان تابناك مكتب امامت و ولايت است. اين كار، در روزگاري كه تهاجم فرهنگي دشمنان اسلام و تشيع به اوج رسيده، از وظايف ما شيعيان است تا بهترين الگوها را به جوانان ارائه دهيم و از سقوط آنها در دام الگوهاي كاذب غرب پيشگيري كنيم.