بازگشت

هشام بن حكم كيست؟


هشام در اوايل قرن دوم هجري در كوفه ديده به جهان گشود و در شهر واسط رشد كرد و به عرصه ي اجتماع گام نهاد. او بعدها براي تجارت به بغداد آمد و در محله ي كرخ به بزازي مشغول شد. دانشمندان علم رجال مي نويسند: هشام دو فرزند دختر و پسر داشت. فرزند پسرش، حكم، متكلم بود و در بصره مي زيست. دخترش، فاطمه، يكي از زنان با ايمان روزگار بود. هشام همچنين برادري به نام محمد بن حكم داشت كه از راويان حديث بود و محمد بن ابي عمير، راوي معروف شيعه، از او روايت نقل مي كند. [1] .

هشام از همان آغاز جواني سري پرشور داشت و شيفته ي علم و معرفت بود. او، براي رسيدن به اين هدف، علوم عصر خويش را آموخت، كتب فلسفي دانشمندان يونان را فرا گرفت و كتابي در رد يكي از فلاسفه ي يونان نگاشت. [2] .

هشام، در مسير تكامل انديشه اش، به مكتبهاي گوناگون علمي عصر خويش پيوست؛ ولي هيچ مكتبي عطش حقيقت جويي اش را فرو ننشاند. او سرانجام به وسيله ي عمويش، عمير بن يزيد كوفي، با امام صادق (ع) آشنا شد و در شمار پيروان آن حضرت قرار گرفت. [3] سير تكاملي انديشه هشام نشان مي دهد كه آگاهانه و بر اساس برهان عقلي تشيع را پذيرفته است. او به منظور كسب علم، تأمين معاش، مناظره، تبليغ معارف اهل بيت (ع) و انجام مناسك حج، به شهرهاي بغداد، بصره، مدائن، حجاز و كوفه سفر كرد و با برهانهاي دقيق و منطقي اش در گسترش فرهنگ اهل بيت (ع) كوشيد.


پاورقي

[1] معجم رجال الحديث، ج 10، ص 273.

[2] هشام بن حكم، صفايي، ص 14.

[3] رجال نجاشي، ص 433.