دانش و رفتار حضرت موسي بن جعفر عليه السلام، نمايشگر علم و عمل پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم و اجداد پاكش بود. همه ي تشنگان علم و كمال از چشمه ي مكتب او سيراب مي شدند و چنان مي آموخت كه شاگردان وي در كمترين هنگام مي توانستند به مقامات عالي ايماني و علمي برسند.

حدود بيست سال از عمر گرامي اش مي گذشت كه پدر بزرگوارش رحلت كرد و اكثر شاگردان و تربيت شدگان مكتب پدر، به او روي آوردند و متجاوز از سي و پنج سال از ايشان استفاده بردند.

تربيت شدگان مكتب آن گرامي در علم فقه، حديث، كلام و مناظره با ديگران قابل قياس نبودند و در اخلاق و عمل و خدمت به مسلمانان، نمونه ي روزگار بودند. استادان علم كلام قدرت بحث با هيچيك از آنان را نداشتند و در مناظره با آنان بزودي از پاي در مي آمدند و به عجز خود اعتراف مي كردند.

عظمت روحي و شخصيت عظيم اين شاگردان امام، چشم مخالفين به ويژه حكومت وقت را خيره كرده بود. زيرا بيم داشتند كه آنها با آن موقعيت و محبوبيتي كه دارند قيام كنند و مردم را به دنبال خود بكشانند و نيز بيم داشتند كه روشنگريهاي آنان، رژيم غاصب خلافت را رسوا و مردم را نسبت به آنان بدبين كند و بر عليه شان



[ صفحه 144]



بشورانند.

اينك اجمالي از شرح حال برخي از تربيت شدگان اين مكتب را مي خوانيم.