بازگشت

فدك، رمزي از مجموع قلمرو حكومت اسلامي


هارون، مي دانست كه موسي بن جعفر عليه السلام و پيروانش وي را غاصب خلافت پيامبر و زمامدار ستمگري مي دانند كه با زور و قدرت، سرنوشت مسلمانان را در دست گرفته است و اگر روزي قدرت ستيز با او را به دست آورند، در نابودي حكومت او لحظه يي درنگ نخواهند كرد. گفت و گوي زير كه ميان امام عليه السلام و هارون رخ داده به خوبي اهداف عالي امام عليه السلام را در زمينه ي تشكيل حكومت اسلامي بيان مي كند و همچنين از نيات پليد هارون پرده بر مي دارد. روزي هارون - شايد به منظور آزمايش و كسب آگاهي از آرمان امام عليه السلام - به وي اعلام كرد كه حاضر است فدك را به او برگرداند. امام عليه السلام فرمود:

«در صورتي حاضرم فدك را تحويل بگيرم، كه آن را با تمام حدود و مرزهايش پس بدهي.»

هارون پرسيد: «حدود و مرزهاي فدك چه اندازه است؟»

امام عليه السلام فرمود: «اگر حدود آن را بگويم هرگز پس نخواهي داد.»

هارون، اصرار نمود و سوگند ياد كرد كه اين كار را انجام خواهد داد.

امام عليه السلام حدود آن را چنين تعيين فرمود: «حد اولش عدن، حد دومش سمرقند، حد سومش آفريقا و حد چهارمش مناطق ارمنيه و بحر خزر است.»

هارون با شنيدن هر يك از اين حدود تغيير رنگ مي داد و به شدت ناراحت مي شد. با شنيدن حدود چهارگانه، نتوانست خود را كنترل كند و با خشم و ناراحتي گفت: «به اين ترتيب براي ما چيزي باقي نمي ماند!»

امام عليه السلام فرمود: «مي دانستم كه نخواهي پذيرفت و به همين دليل از گفتن آن امتناع داشتم.» [1] .

امام عليه السلام با اين پاسخ مي خواست به هارون بگويد كه، فدك رمزي از مجموع قلمرو حكومت اسلامي است و اصحاب سقيفه كه فدك را از دختر و داماد پيامبر گرفتند - اين كار آنان - در حقيقت، جلوه يي از مصادره ي حق حاكميت اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام بود. بنابراين اگر قرار شد حق ما را به ما برگرداني، بايد همه قلمرو حكومت اسلامي را در اختيار ما بگذاري. اين گفت و گو هدف هاي بزرگ امام عليه السلام را به خوبي نشان مي دهد.



[ صفحه 340]




پاورقي

[1] تذكرة الخواص، ص 350.