فاطمه معصومه عليهاالسلام افضل دختران موسي بن جعفر عليه السلام است كه قبر شريفش در قم مي باشد و داراي ضريح و قبه و بارگاه رفيعي است.

مزار اين بانوي شريف موجب روشني چشم اهل قم و پناهگاه عموم مردم است و در طول سال جمعيت زيادي از شهرها و كشورهاي مختلف به قصد زيارت قبر اين بانوي عظيم الشأن حركت مي كنند و از زيارت قبر آن بزرگوار بهره مند مي گردند.

مأمون عباسي در سال دويست هجري، حضرت رضا عليه السلام را براي ولايت عهدي از مدينه به مرو طلبيد و حضرت به جانب مرو آمد. يك سال بعد از اين جريان بود كه فاطمه ي معصومه عليهاالسلام براي زيارت حضرت رضا عليه السلام از مدينه به جانب مرو حركت نمود و همين كه وارد ساوه ي قم گرديد، مريض شد. پرسيد از اين جا تا قم چه قدر راه است؟ گفتند: ده فرسخ. به خادم خود دستور داد كه مرا به قم ببريد. خادم، آن حضرت را به قم رسانيد و به خانه ي موسي بن خزرج بن سعد وارد شد.

در روايتي آمده است: چون خبر آمدن آن بانو به آل سعد رسيد، همگي متفق شدند كه به استقبال آن حضرت از شهر بيرون روند و از او خواهش كنند تا به قم تشريف بياورد. وقتي به حضور فاطمه ي معصومه عليهاالسلام رسيدند، موسي بن خزرج از همه آنها سبقت گرفت و مهار ناقه ي آن بانوي محترمه را كشيد تا وارد قم شدند.

موسي بن خزرج آن سيده ي جليله را در منزل خود جاي داد. فاطمه ي معصومه عليهاالسلام مدت هفده روز در خانه ي موسي بن خزرج زندگي كرد و آن گاه از دنيا رفت. جنازه ي او را غسل دادند، كفن كردند و در زمين بابلان، مكاني كه هم اكنون مزار آن بانو مي باشد و در آن موقع ملك موسي بن خزرج بود، به خاك سپردند.

در روايتي آمده است: وقتي جنازه ي آن بانو را نزديك سردابي نهادند كه بدين منظور كنده



[ صفحه 346]



بودند، آل سعد با يكديگر مشورت كردند كه چه كسي وارد سرداب شود و جنازه ي بي بي را دفن كند. پس از گفت و گوهاي زياد، تصميم گرفتند همان خادم سالخورده ي حضرت كه نامش قادر بود و مردي نيكوكار و متين به شمار مي رفت، متصدي دفن فاطمه ي معصومه عليهاالسلام گردد. هنگامي كه سراغ آن خادم فرستادند، ديدند دو نفر سوار كه دهان و صورت هاي خود را پوشيده بودند از جانب زمين ريگزار پيدا شدند و همين كه نزديك جنازه ي آن حضرت رسيدند، پياده شدند و بر جنازه نماز خواندند. پس از خواندن نماز، داخل سرداب شدند و جنازه را دفن كردند. بعد از دفن جنازه بيرون آمدند و سوار شدند و رفتند، در حالي كه كسي ايشان را نشناخت!

موسي بن خزرج بالاي قبر فاطمه ي معصومه عليهاالسلام سقفي از بوريا بنا كرد تا آن موقع كه زينب دختر حضرت جواد عليه السلام قبه يي بالاي قبر ساخت. محراب نماز فاطمه ي معصومه عليهاالسلام هنوز در خانه ي موسي بن خزرج موجود است.

محدث قمي رحمه الله مي فرمايد: در حال حاضر آن محراب مبارك در ميداني معروف به ستي موجود مي باشد و كلمه ي ستي به معناي خانم و بي بي ست.

در بقعه ي فاطمه ي معصومه عليهاالسلام عده يي از دختران فاطميه و سادات رضائيه مدفونند، از قبيل زينب، ام محمد و ميمونه كه دختران حضرت جواد عليه السلام هستند.

صاحب كتاب منتخب التواريخ از كتاب روح و ريحان نقل مي كند: بنياد گنبد حضرت معصومه در سال 529 هجري و به دستور شاد بيگم دختر عماد بيگ خاتمه يافت.

طلاي حرم مطهر فاطمه ي معصومه عليهاالسلام، بناي مدرسه ي فيضيه، سنگ هاي مرمر دور ضريح و در طلاي حرم مطهر از خدمات فتحعلي شاه در سال 1213 هجري قمري مي باشد.

در تاريخ قم آمده: شاه اسماعيل صفوي در سال 925 گنبد مطهر را خراب كرد و اين قبه را كه فعلا موجود است بنا نمود و صحن زنانه كه در حال حاضر به صحن موزه معروف است، از بناهاي شاه عباس ثاني است.

آنچه جواهر و زيورآلات از پادشاهان صفويه و قبل از آنان در خزانه ي مبارك فاطمه ي معصومه عليهاالسلام موجود بود، محمود و اشرف افغان در زمان سلطنت خود همه را بردند.



[ صفحه 347]