بازگشت

اولاد موسي بن جعفر


شيخ مفيد در ارشاد، 37 فرزند براي موسي بن جعفر ذكر كرده كه نوزده پسر و هجده دخترند، بدين شرح: 1- علي بن موسي الرضا، امام هشتم 2- ابراهيم 3- عباس 4- قسم. مادر اين چهار نفر ام ولد است. [1] 5- اسماعيل 6- جعفر 7- هارون 8- حسن. مادر اينها نيز ام ولداست. 9- احمد 10- محمد 11- حمزه. مادر ايشان نيز ام ولد است. 12- عبدالله 13- اسحاق 14- عبيدالله 15- زيد 16- حسن 17- فضل 18- حسين 19- سليمان. مادرشان ام ولد است. 20- فاطمه ي كبري [2] .



[ صفحه 281]



21- فاطمه ي صغري 22- رقيه 23- حكيمه 24- ام ابيها 25- رقيه ي صغري 26- ام جعفر 27- لبابه 28- زينب 29- خديجه 30- عليه 31- آمنه 32- حسنيه 33- بريه 34- عايشه 35- ام سلمه 36- ميمونه 37- ام كلثوم. مادرشان ام ولد است. افضل اولاد موسي بن جعفر و اعم آنها و جامع ترين آنها علي بن موسي الرضا بود و احمد بن موسي نيز شخص كريم و پرهيزكاري بوده و امام كاظم او را دوست مي داشت و مقدم بر ديگران بود. گويند او هزار بنده را آزاد كرد.


پاورقي

[1] ام ولد كنيز را گويند كه بعد از وفات مولايش از ارث پسرانش آزاد مي شود.

[2] ولادت اين بانو (س) روز اول ذيقعدةالحرام 173 در مدينه بوده و رحلت جانسوزش روز دهم ربيع الثاني سال 201 در 28 سالگي در دارالايمان قم روي داده. در اين مسافرت از مدينه با جمعي از آل هاشم و برادرانش به زيارت برادرش امام رضا مي آمدند. به تصريح علماي رجال در ميان اولاد حضرت موسي بن جعفر (ع)، بعد از امام رضا (ع) احدي در فضيلت. همسنگ حضرت معصومه نيست. (تواريخ النبي و الآل، 65)

فضيلت حضرت معصومه (س)

حضرت معصومه (س) در زمان پدر بزرگوارش ده سال داشته و برادر ارجمندش حضرت امام رضا (ع) سي و پنج سال داشتند. در ميان خاندان طهارت و امامت، توسط بزرگان خانواده آموزش داده مي شدند و علوم الهي را از پدر، مادر و برادر فرا مي گرفتند. در عصر امام هفتم (ع) نيز اين سيره ي حسنه ادامه داشت و حضرت معصومه (س) از همان دوران كودكي به آموزش علوم ديني پرداخت.

استعداد ذاتي، طهارت روح و برخورداري از استادان معصوم كه از علوم الهي بهره ي وافي داشتند، وي را به مرحله اي از كمال علمي رساند كه روزي جمعي از شيعيان وارد مدينه شدند و در نامه اي پرسش هايي نوشتند و نزد خاندان امامت بردند. حضرت موسي بن جعفر (ع) در سفر بود و امام رضا (ع) در مدينه تشريف نداشت.

هنگامي كه آن گروه قصد عزيمت از مدينه داشتند از اين كه خدمت امام رضا (ع) نرسيده بودند و دست خالي و بي پاسخ به سؤالات علمي و ديني خويش به وطن برمي گشتند بسيار اندوهگين بودند. حضرت فاطمه ي معصومه (س) كه در آن ايام هنوز به سن بلوغ نرسيده بودند. از مشاهده ي غم و اندوه آنان متأثر شده و پاسخ پرسش هاي آنان را نوشت و به آنها عنايت فرمود. شيعيان، مدينه را با سرور و شادي ترك كردند. در بيرون مدينه با امام كاظم (ع) مواجه شده و واقعه را به اطلاع حضرت رساندند و دستخط حضرت معصومه (س) را به امام ارائه دادند. حضرت امام كاظم (ع) پس از مطالعه ي جواب سوالات، شادي و ابتهاج خود را با اين جمله بيان فرمودند: «فداها ابوها»؛ پدرش به فدايش!

حضرت معصومه (س) يكي از بانوان با فضيلت اهل بيت است كه احاديثي را با سلسله اسنادش از حضرت فاطمه ي زهرا (س) روايت كرده و به دليل شخصيت برجسته ي حضرت، روايات ايشان مورد توجه محدثان شيعه و سني قرار گرفته است.

عصمت

گرچه مقام عصمت از گناه و خطا و اشتباه، ويژه چهارده معصوم است اما كساني نيز بوده اند كه به دليل بندگي خالصانه ي خداوند، از همه ي معاصي دور مانده و به مقام عصمت از گناه دست يافته اند و حضرت معصومه (س) نيز به همان مقام دست يافته بود. از اين روست كه حضرت رضا (ع) ايشان را معصومه خوانده و فرموده اند:

«من زار المعصومة بقم كم زارني»؛ كسي كه فاطمه ي معصومه (س) را در قم زيارت كند مثل آن است كه مرا زيارت كرده باشد.

عبادت

يكي از عالي ترين نمونه هاي عبادت و بندگي خداوند از خاندان ولايت و امامت، كريمه ي اهل بيت (ع) فاطمه ي معصومه (س) است. عبادت و شب زنده داري هفده روزه ي او در واپسين روزهاي عمر در بيت النور، گوشه اي از يك عمر عبوديت و خضوع و خشوع در برابر ذات پاك الهي است.

شفاعت

مقام شفاعت تنها به اذن خداوند و فقط به كساني كه شايسته ي آن باشند داده خواهد شد و حضرت معصومه (س) از جمله ي شفاعت كنندگان است. در زيارت مخصوصه ي آن حضرت خطاب به ايشان چنين مي گوييم: «اي فاطمه ي معصومه (س)! مرا شفاعت فرما تا در بهشت جاي گيرم.»

فضيلت زيارت حضرت معصومه (س)

امام رضا (ع) فرمودند: هر كس فاطمه ي معصومه (س) را زيارت كند در حالي كه حق او را بشناسد، بهشت از آن او خواهد بود.

امام صادق (ع) فرمودند: حرم خدا مكه، حرم رسول خدا (ص) مدينه، حرم اميرالمؤمنين كوفه و حرم ما اهل بيت قم است و به زودي بانويي به نام فاطمه از فرزندان من در آنجا مدفون خواهد شد كه هر كس او را زيارت كند بهشت بر او واجب خواهد شد. (بحار، ج 60، ص 228)

امام صادق (ع) فرمودند: با شفاعت حضرت معصومه (س) همه ي شيعيان من داخل بهشت مي شوند.

البته مقصود حضرت شيعياني هستند كه شرايط شفاعت را در خود فراهم كنند.

حضرت آيت الله نجفي مرعشي به طلاب مي فرمود: علت آمدن من به قم اين بود كه پدرم چهل شب در حرم حضرت امير به منظور ديدن آن حضرت بيتوته كرده بود. شبي در حال مكاشفه حضرت را ديده بود كه به ايشان مي فرمايد: چه مي خواهي؟ عرض مي كند: مي خواهم بدانم قبر فاطمه ي زهرا (س) كجاست تا آن را زيارت كنم.

حضرت فرموده بود: من كه نمي توانم بر خلاف وصيت آن حضرت: قبر او را معلوم كنم. عرض كرده بود: پس هنگام زيارت چه كنم؟ حضرت فرمود: خدا جلال و جبروت حضور فاطمه (س) را به فاطمه ي معصومه (س) عنايت فرموده است. هر كس بخواهد ثواب زيارت حضرت زهرا (س) را درك كند به زيارت فاطمه ي معصومه (ع) برود.

آيت الله مرعشي نجفي مي فرمودند: پدرم مرا سفارش مي كرد كه من قادر به زيارت ايشان نيستم اما تو به زيارت آن حضرت برو. لذا من به همين سفارش،براي زيارت فاطمه ي معصومه (س) و ثامن الائمه (ع) به ايران آمدم و به اصرار مؤسس حوزه ي علميه ي قم حضرت آيةالله حائري در قم ماندگار شدم.

آيةالله مرعشي در آن زمان مي فرمودند: شصت سال است كه هر روز من اولين زائر حضرتم.