4- عبدالله بن يحيي كاهلي كوفي. او نزد امام كاظم بسيار موجه بود. امام سفارش او را به علي بن يقطين كرده بود كه تو كفالت نفقات اهل و عيال عبدالله را بر عهده بگير و من بهشت تو را بر عهده مي گيرم. قبل از وفات به حج مشرف شد و خدمت امام رسيد. امام فرمود: حج خود را نيك به جا آور زيرا اجل تو نزديك است.او گريه كرد. امام پرسيد: چرا گريه مي كني؟ گفت: براي خبر مرگ. امام فرمود: ابشر فانك من شيعتنا و انت الي خير؛ بشارت باد كه تو از شيعيان مايي و امر تو به خير است.

عبدالله پس از مدت كمي به سوي جنت شتافت. [1] .

5 - هشام بن حكم از اعاظم ائمه ي كلام بوده و از امام صادق و امام كاظم روايت كرده و در سال 179 هجري در كوفه درگذشت. بنا به روايت نجاشي و طبرسي فوت هشام در سال 199 بوده. كشي مرگ او را دستگيري امام كاظم در سال 179 مرتبط مي داند. [2] .

حضرت رضا (ع) بر او رحمت فرستاد. ابوهشام جعفري خدمت حضرت جواد (ع) عرض كرد: چه مي فرماييد در حق هشام بن حكم؟ امام فرمودند: خدا رحمت كند او را! ما كان اذبه عن هذه الناجية؛ هميشه از ناحيه ي ما دفاع مي كرد. [3] .

هشام بن حكم در علوم متنوع كتاب هايي نوشته و علامه خويي در معجم الرجال تا 27 كتاب



[ صفحه 283]



از او نام برده. [4] در كوفه به دنيا آمده و در واسط بزرگ شده و در بغداد تجارت داشته و در آخر عمرش به بغداد منتقل شده و از خواص ياران موسي بن جعفر بوده. [5] مناظره و مباحثه ي او با عمرو بن عبيده، مفتي بصره، درباره ي امامت و محكوم شدن عمرو بسيار جالب است. مناظره ي او با مرد شامي در مورد امامت جالب تر است كه امام صادق از آن مناظره بسيار خوشحال بود، تا حدي كه امام از مغلوب شدن شامي در عجز او در مقابل هشام خنده اش مي گرفت. سپس به شامي گفت: بهترين احتجاج را هشام انجام داد. براي اطلاع از تفصيل اين جريان به معجم الرجال (ج 19، ص 285) رجوع كنيد.

شرح حال بقيه ي ياران موسي بن جعفر، نظير علي بن يقطين، يونس بن عبدالرحم، مفضل بن عمر و عبدالرحمان بن حجاج را در كتب رجال بررسي كنيد.