فعاليت آشكار، براي امام (ع) اين فرصت را به وجود آورد كه به درمان ناداني امت از عقايد و احكام اسلام پردازد و شبهه هاي الحادي و كفرآميز را كه جنبش هائي به وجود آورده بود كه نتيجه ي گشوده شدن دروازه هاي كشورهاي اسلامي آن روز بر روي جريان هاي بيگانه و غربي بود، پاسخ گويد. [1] .

و اين مسأله از دشواري هاي بزرگي بود كه امام (ع) با آن روبرو گرديد و ميان او با هدفش جدائي و دوري به وجود آورد. لذا در برابر عقايد مزبور به مقاومت و مخالفت پرداخت و به ابطال نظريات مخالف اسلام دست زد.

در زمينه اي ديگر، با پيشوايان مذاهب اسلامي و رهبران آن، در جلسه هاي بحث و مناظره و اعتراض علني، در مراكز و اماكن عمومي باب مذاكره و استدلال و توجيه نظريه ي امامت را گشود. اين بحث ها و مناظره ها بر عهده ي هشام بن حكم و هشام بن سالم و مؤمن طاق بود و نتيجه اين شد كه فكر تشيع انتشار يافت و افكار آن در ميان مسلمانان رايج گرديد و آن حجت هاي قوي و برهان هاي قاطع كه بر منطق و بحث موضوعي تام استوار بود، انديشه هاي تشيع را به هر سوي پراكند و «كريدي فوا» آنان را صاحبان افكار آزاد توصيف كرده است [2] .



[ صفحه 217]



شك نيست كه عمل امام (ع) در اين دو زمينه كه قبلا گفتيم، او را به هدفي نزديك مي كرد كه مقام علمي امامت ايجاب مي نمود و توانائي و نيروي لازم را براي گسترش افكار و آماده كردن زمينه ي مناسب براي پذيرفتن دعوت او آماده مي ساخت.