در سابق گفتم كه آفتاب نبوت در بروج دوازده گانه ولايت تابش كرد و شخص رسول خدا صلي الله عليه و اله و سلم مكرر اسامي هر يك از اولياء خود را تصريحا به تعريف اسمي و وضعي معرفي فرموده و در اين موضوع از سنت به 65 طريق و از شيعه به 19 طريق روايت شده است كه علي و يازده اولاد او اوصياء پيغمبر و حجتهاي خدا بر خلق مي باشند و هفتمين برج امامت دست پرورده شخصيتي است كه



[ صفحه 317]



چهار هزار مرد نامي تربيت كرد و به دنيا معرفي كرد. [1] .

حضرت موسي بن جعفر مردي پارسا - عابد - زاهد - عالم - سخي و متقي بود و چون هارون از وجه ملي او بيمناك شد او را زنداني و مسموم كرد و 14 سال تا 4 سال نوشته اند قدر مسلم آن است كه چهار ماه زنداني و ده سال هم حبس نظر و در حال تبعيد و تحديد بود. در اين مدت چون امام جعفر صادق عليه السلام پسر بزرگتر از موسي هم داشت برخي گمان كردند كه او امام پس از صادق است و لذا نصوص بر امامت كاظم عليه السلام تصريح گرديد و از آن جمله ابن صباغ مالكي مي نويسد چندين بار او را معرفي كرد كه پس از خود امام مفترض الطاعه مي باشد و عبدالرحمن ابن حجاج روايت مي كند كه در حضور امام ششم بودم ديدم فرزندش نشسته كنارش دعا مي كند و او آمين مي گويد عرض كردم فدايت شوم مي داني كه من از ارادتمندان قديمي و ثابت قدم هستم مي خواهم بدانم پس از شما كيست كه مقام امامت دارد فرمود موسي زره امامت را پوشيده است و پس از من او ولي امر خواهد بود [2] همين مورخ از فيض بن مختار نيز روايت مي كند حضور حضرت صادق عليه السلام بودم موسي كاظم عليه السلام داخل شد و جواني مؤدب عرض كردم امام پس از شما كيست؟ فرمود اين است موسي ولي خدا كه پس از من حجت بر شما مي باشد دست از او مكش [3] .

و اين معني را مفضل بن عمر جعفي - معاذ بن كثير - يعقوب سراج - سليمان بن خالد - صفوان جمال و بسياري ديگر از اصحاب حضرت صادق (ع) نقل و روايت كرده اند كه تواتر آن محل گفتگو نيست.

شيخ مفيد قدس سره در ارشاد در فصل نص به امامت آن حضرت مي نويسد:

مشايخ اصحاب حضرت ابي عبدالله جعفر بن محمد الصادق عليه السلام مانند مفضل بن عمر الجعفي و معاذ بن كثير و عبدالرحمن بن الحجاج و بسياري ديگر را كه در خدمت حضرت صادق (ع) بوديم كه ابوابراهيم موسي داخل مجلس شد و او جواني بود ابوعبدالله به مردم حاضر سفارش او را فرمود - معاذ بن كثير سئوال كرد يا اباعبدالله پس از شما كي مي تواند اين مقام شامخ را احراز كند من ميل دارم قبل از رحلت شما او را بشناسم حضرت اشاره به عبدصالح



[ صفحه 318]



موسي الكاظم (ع) كرده فرمود اين جوان كه در مقابل شماها ايستاده پس از من امام و پيشواي شما خواهد بود.

ابوعلي ارجائي در مسجد مدينه اين سئوال را از استاد و امام خود كرد فرمود اين غلام كه وارد مسجد شد «ابوابراهيم» پس از من صاحب شما و راهنماي شما خواهد بود.

شيخ مفيد چندين روايت به اسناد صحيح از موثقين روايت كه به تواتر رسيده در باب نص امامت حضرت موسي الكاظم (ع) نقل مي كند [4] .

علامه اربلي در كشف الغمه [5] و علامه مجلسي در بحارالانوار [6] از ابن ابي نجران روايت مي كند كه از امام پس از حضرت پرسيدند فرمودند آنكه براي شما حديث بخواند آنگاه خطاب و اشاره به موسي كردند در حالي كه جواني نابالغ بود شروع كرد به حديث گفتن از جدش امام ششم فرمود او پس از من رهبر شما خواهد بود.