بازگشت

كانون حكمت و انديشه


امام صادق (ع) در تصديق دانش و آگاهيهاي علمي فرزند بزرگوار خويش مي فرمايد: فرزندم موسي به حدي آمادگي علمي دارد كه اگر از تمام محتويات قرآن از او پرسش نمايي با دانش و علم كافي كه دارد به تو پاسخ قانع كننده اي مي دهد. او كانون حكمت، فهم، معرفت و انديشه است.

در وسعت و تبحر علمي او كافي است كه در نظر آوريم كه دانشمندان و محدثان در فنون مختلف اسلامي از وي حقايقي نقل كرده اند كه كتابها و دفاتر خود را با آنها پر ساخته اند بحدي كه آن حضرت با لقب «عالم» شهرت يافته است.

عصر امام (ع) از نظر علم و دانش، يكي از درخشان ترين اعصار اسلامي بوده است، دانش و هنرهاي گوناگون در آن عصر پا بر پلكان اعتلاء نهاده بود. عصر طلايي دانشها و هنرهاي ظريف در دنياي اسلام آغاز گشته بود، در چنين عصري كه ديوانها و كتابهاي دانشمندان ايران، يونان و هند به زبان تازي ترجمه مي شد و فلسفه و ادبيات و ديگر شاخه هاي علوم آن روز در اوج اعتلاي نسبي خود بود، پيشواي هفتم ما را در محافل علمي دانشمندان و مجامع بحث و گفتگو و مناظره، عالم و دانشمند مي ناميدند، تا آنجا كه اين عنوان در شمار القاب آن حضرت در آمده بود و اين موضوع خود مي رساند كه وجهه علمي و فكري او در ميان ناباوران امامت نيز پذيرفته شده بود.

شيخ مفيد كه خود از جمله پيشگامان علم حديث و فقه و تاريخ در قرن چهارم مي باشد در كتاب خود مي نويسد: روايات متعدد و فراواني در زمينه هاي مختلف علمي از وجود امام ابوالحسن (ع) روايت گرديده است كه نشان مي دهد او فقيه ترين و دانشمندترين فرد روزگار خود بوده است. ابن حجر هيثمي از دانشمندان اهل تسنن، مي گويد: موسي كاظم (ع) وارث علوم و دانشهاي پدر و داراي فضل و كمال او بود. وي در پرتو عفو و گذشت و بردباري فوق العاده اي كه از خود نشان داد، «كاظم» لقب يافت و در زمان وي هيچ كس در معارف الهي و دانش و بخشش، به پاي او نمي رسيد.