فدك نمادي از معنايي عظيم
روزي هارون الرشيد از روي سياست از امام كاظم عليه السلام خواست تا حدود فدك را معين نمايد تا آن را به آن حضرت باز پس دهد.
امام عليه السلام فرمود:
« در صورتي حاضرم فدك را تحويل بگيرم كه آن را با تمام حدود و مرزهايش پس بدهي »؟
هارون گفت: « حدود و مرزهاي آن كدام است؟ »
امام عليه السلام فرمود:
« اگر آن را مشخص كنم، در اختيارم نخواهي گذاشت ».
هارون گفت:
« به حق جدت قطعا آن را در اختيار شما مي گذارم ».
پس هارون اصرار كرد و سوگند فراوان ياد نمود كه فدك را حتما به امام عليه السلام باز پس خواهد داد.
امام عليه السلام حدود فدك را اين چنين تعيين نمود:
[ صفحه 70]
« حد اول آن « عدن » (قسمتي از يمن) است. »
چهره هارون متغير شد و گفت « اوه!! »
سپس امام عليه السلام فرمود: « حد دوم آن « سمرقند » است ».
رنگ هارون بيشتر تغيير كرد.
امام عليه السلام افزود: « حد سوم آن « آفريقا » است ».
هارون از اين سخن به قدري ناراحت شد كه رنگش سياه گشت و فرياد زد: « اوه!! »امام عليه السلام فرمود: « حد چهارم آن « سيف البحر » (نزديك شهر حلب و سرزمين وسيع شمال حجاز) است ».
هارون با خشم و ناراحتي گفت:
« فلم يبق لنا شي ء! »
« بنابراين چيزي براي ما باقي نمي ماند ».
امام عليه السلام فرمود: « من كه تو را آگاه كردم كه اگر حدود فدك را مشخص كنم، آن را در اختيار من قرار نخواهي داد ».
هارون در همين هنگام تصميم به كشتن امام كاظم عليه السلام گرفت. [1] .
آري امام عليه السلام با اين پاسخ به هارون فهماند كه فدك رمزي از مجموع قلمرو حكومت اسلامي است و حق حاكميت بر
[ صفحه 71]
سرزمين اسلام از زمان سقيفه تا پايان عمر جهان فقط از آن امامان معصوم عليهم السلام است.
اين گفتگو هدف هاي بزرگ امام عليه السلام را به خوبي نشان مي دهد.
[ صفحه 72]
پاورقي
[1] سبط ابن جوزي، تذكرة الخواص، ص 350 - ابن شهر آشوب، مناقب آل ابي طالب، ج4، ص 320 - ابوالفرج اصفهاني، مقاتل الطالبيين، ص 350.