امام موسي كاظم عليه السلام در سال 148 هـ. ق و هنگامي كه 20 ساله بود، عهده دار مقام امامت شد. حاكم آن زمان، ابوجعفر عبدالله منصور دوانيقي بود كه در سال 158 هـ. ق در گذشت و پس از او، مهدي، هادي و هارون به خلافت رسيدند كه با دوران امامت امام موسي كاظم عليه السلام هم زمان بودند. [1] سخت ترين دوران، دوره 13 ساله خلافت هارون الرشيد بود. هارون و دستگاه حكومتي عباسيان، پيوسته مراقب امام كاظم عليه السلام بودند و همواره درباره فعاليت هايش به ايشان تذكر مي دادند و كارهاي امام را محدود مي كردند و وي را از بر قراري ارتباط با مردم باز مي داشتند. [2] از نظر دستگاه حكومت، رابطه افراد با آن حضرت، هزينه هاي گزاف و محروميت هاي فراواني براي مردم در پي داشت. [3] .



[ صفحه 21]



امام موسي بن جعفر عليه السلام از حداقل حقوق و شهروندي محروم بود و حتي در درون خانه و حريم خانوادگي اش نيز امنيت و آرامش نداشت. در هر ساعت از شبانه روز، هر گونه كه مي خواستند، به خانه امام هجوم مي بردند و او را دستگير مي كردند. به همين دليل، سالهاي طولاني از عمر آن حضرت در زندانهاي عباسيان سپري شد. [4] .

عباسيان در برابر مخالفانشان، خشن و بي رحم بودند و در سركوب آنان، از هيچ جنايتي روگردان نبودند. البته چون حفظ افكار عمومي بر ايشان اهميت داشت و ضامن بقايشان به شمار مي رفت، سياست آنان آميزه اي از خشونت، ايجاد ترس و عوام فريبي بود. [5] .

امام كاظم عليه السلام در جامعه نفوذ گسترده علمي و معنوي داشت. [6] از همين رو، مشكل تراشي آنان براي امام، همواره با تبليغات دروغين و رفتارهاي فريب كارانه همراه بود. در اين ميان، امام بايد چنان مدبرانه رفتار مي كرد تا هم توطئه هاي پنهان دشمن را ناكام گذارد و هم بهانه اي به دست آنان ندهد؛ هم جان و مال و ناموس خود، ياران، شاگردان و بستگانش محفوظ بماند و هم دستاوردهاي مكتب اهل بيت عليهم السلام باقي ماند و به نسل هاي آينده برسد.

به هر حال، امام موسي كاظم عليه السلام با سخت ترين دوران 250 ساله حيات امامان دوازده گانه روبه رو بود و حقايق تلخ و تكان دهنده اي از رفتارهاي كينه توزانه خلفاي عباسي با امام هفتم در تاريخ ثبت شده است.



[ صفحه 22]