بازگشت

گذشت


آورده اند وقتي آزار مي شد يا پشت سرش بدگويي مي كردند، همين كه خبردار مي شد، به جاي واكنش منفي، كيسه اي پر از زر و سيم براي آزار رسان مي فرستاد. [1] ابن جوزي در صفة الصفوه نوشته است: «كريم، حليم و با گذشت بود.» [2] .

ابن طلحه نيز در كتاب مطالب السؤول مي نويسد: «اگر كسي در حق او كار ناپسندي مرتكب مي شد، با احسان خود به او پاسخ مي داد. با كساني كه به او جنايت مي كردند، گذشت داشت و چون با گذشت بود، به «كاظم؛ فرو خورنده خشم» معروف شد.» [3] .

البته احسان به توهين كنندگان، به آگاهي و ناآگاهي آنان بستگي داشته است. گروهي به امام جسارت مي كردند، ولي امام را نمي شناختند. امام، نه تنها از اين گروه مي گذشت، بلكه فراتر از آن، بدي هاي آنها را با احسان و هديه پاسخ مي داد و آنها را شرمنده مي كرد. گروهي ديگر، با علم و انگيزه و با وجود شناخت امام، به ايشان توهين مي كردند. بديهي است احسان به اين افراد معنا نداشت و امام تنها از آنان مي گذشت.


پاورقي

[1] تاريخ بغداد، ج 13، ص 31؛ تهذيب الكمال، ج 29، ص 43؛ سيراعلام النبلاء، ج 6، ص 271.

[2] صفة الصفوه، ج 1، ص 399.

[3] مطالب السؤول، ص 83.