بازگشت

تربيت


انسان هاي برگزيده خدا در شناخت و انديشه و نيز سيره و رفتار با ديگران تفاوت دارند. تكون آنان، دوران بارداري مادر كه فرزند از وي ارتزاق مي كند و نيز دوران طفوليت و تربيت پذيري كودك، با سايرين متفاوت مي باشد. برتري هاي انساني و الهي انسان هاي برگزيده از همان آغاز زندگي آشكار مي باشد. به اين نكته توجه نماييد: لما وقع من بطنها وقع واضعا يداه علي الارض رافعا رأسه الي السماء. [1] «هنگامي كه موسي از مادر متولد شد دست ها را بر زمين نهاده و صورت به طرف آسمان بلند مي نمايد». اين اقدام نشان توجه كودك به خداي سبحان است. همانند فاطمه زهرا عليهاالسلام كه هنگام ولادت به يگانگي خدا و رسالت پدرش شهادت دادند. [2] مانند مسيح عليه السلام كه هنگام



[ صفحه 26]



ولادت به اعجاز الهي سخن آمده و گفت من بنده خدا و پيامبر برگزيده خدا هستم، اني عبدالله آتاني الكتاب و جعلني نبيا. [3] .

دوران كودكي و تربيت امام كاظم عليه السلام نيز با ديگران متفاوت است. وي در هنگام كودكي مانند ساير كودكان به بازي مشغول نيست. هنگامي كه اسماعيل فرزند ديگر امام صادق عليه السلام از امام صادق عليه السلام علت برخوردهاي متفاوت حضرت را در بين فرزندان جستجو كرد؛ امام در پاسخ وي فرمود تو فرزند مني همانند ساير فرزندانم، اما موسي از جان من است، انه من نفسي و انت ابني. [4] .

هنگامي امام صادق عليه السلام بچه ها را كه به بازي مشغول اند، نظاره گر است، اما فرزانه اي چون امام موسي عليه السلام آنان را در بازي همراهي نمي كند، درباره ي وي مي فرمايد: پدر و مادرم فداي تو كه بازي و كارهاي بيهوده نمي كني، بابي و امي انت الذي لا يلهو و لا يلعب. [5] و آن زمان كه در دوران كودكي حضرت، همراه بره اي به سرگرمي مشغول است، به بره خطاب مي كند، اسجدي لربك. [6] «بر خداي خود سجده كن.» اين سرگرمي و بازي نيست، بلكه توجه به معارف و انديشه هاي تابناك توحيدي است. امام كاظم عليه السلام تربيت يافته دانشگاه وحي يعني دانشگاه امام صادق عليه السلام مي باشد. و خلاصه امام صادق عليه السلام مي فرمايد صاحب منصب امامت در دوران كودكي به بازي نمي پردازد، صاحب هذا الامر لا يلهو و لا يلعب. [7] .



[ صفحه 27]



اين مطالب گواهي مي دهند كه دوران تربيت امامان و برگزيدگان خدا با ديگران تفاوت دارد. آنان در دوران پيش از بلوغ و طفوليت هم كار ناپسند انجام نمي دهند؛ حتي بازي نمي كنند. زندگي آنان از آغاز به ارزش هاي الهي و انساني گره خورده است. آنان هماره در استقرار ارزش هاي ديني در جان خويش، از دوران كودكي تلاش مي كنند. آنان هيچ فرصتي را حتي در دوران كودكي در رسيدن به تعالي و تكامل انساني از دست نمي دهند. به اين صورت است كه امامان از شايستگي هاي ممتاز بهره مند هستند و بدين سان است كه آنان برگزيدگان خدا، اسوه و الگوي ديگران مي باشند.

پيش از دوران امامت هنگامي كه موسي بن جعفر عليه السلام در دامن صادق آل محمد عليه السلام پرورش مي يافت در هنگام نماز اين گونه حضور قلب داشت: هنگامي كه در يك مكان پر رفت و آمد نماز مي خواند ابوحنيفه وي را در اين حال مشاهده كرد، به خدمت امام صادق عليه السلام رسيد و گفت فرزندت موسي را ديدم اين گونه نماز مي خواند. امام صادق عليه السلام فرزندش موسي را طلبيد و از وي در مورد گزارش ابوحنيفه پرسيد. موسي بن جعفر عليه السلام در پاسخ گفت آن كسي كه من براي وي نماز مي خوانم از اينها كه در مقابل من رفت و آمد مي كنند به من نزديك تر است، ان الذي كنت اصلي له كان اقرب الي منهم. [8] يعني هيچ چيزي مانع حضور قلب موسي بن جعفر عليه السلام نمي تواند بشود. در هر شرايطي در نمازش حضور قلب دارد. اين گونه موسي بن جعفر عليه السلام در دامن صادق آل محمد عليه السلام پرورش مي يابد.



[ صفحه 28]




پاورقي

[1] بصائر الدرجات، ص 575؛ بحار، ج 48، ص 2، دلائل الامامة، ص 144.

[2] القطرة، ج 2، ص 264.

[3] مريم، 30.

[4] الارشاد، ج 2، ص 218؛ كشف الغمة، ج 3، ص 14؛ اعلام الوري، ص 300.

[5] همان.

[6] كافي، باب النص، علي ابي الحسن... ح 15.

[7] الارشاد، ج 2، ص 219.

[8] فروع كافي، ج 3، ص 297.