بيشتر نويسندگان شهادت امام موسي عليه السلام را 25 رجب سال 183 مي نگارند. [1] برخي 24 رجب سال 183 مي نويسند. [2] البته برخي نيز پنجم يا ششم رجب



[ صفحه 47]



سال 183 مي نويسند. [3] بسيار اندك از نويسندگان سال 186 را سال شهادت حضرت مي دانند. [4] .

شهادت امام در زندان هارون الرشيد در بغداد رخ داده است. مأمور اجرا و مسؤل زندان نيز «سندي بن شاهك» مي باشد. اما سبب شهادت امام را بسياري نوشاندن سم توسط مأموران هارون مي نگارند. [5] برخي نيز مي نگارند مأموران هارون امام را داخل فرش نهادند، آنقدر فشار داده و آسيب وارد ساختند تا به شهادت رسيد. [6] برخي نيز مي نگارند سرب گداخته بر گلوي حضرت ريختند! [7] .

ليكن بيشتر شواهد و روايات همان ديدگاه اول را تأييد مي نمايند كه فرزند فاطمه عليهاالسلام به نوشيدن زهر اكراه مي شود و به شهادت مي رسد.

در بغداد شايع مي شود كه بر موسي بن جعفر عليه السلام اتفاقي افتاده است. هارون پيش از شهادت حضرت هشتاد نفر از وجوه و صاحبان جاه و جلال ديني را به زندان مي فرستد تا حضرت را مشاهده كنند. آنان هنگامي كه به زندان مراجعه كردند حضرت را در جايي وسيع و مناسب و با سر و وضع عادي و در ظاهر سالم مشاهده كردند. سندي بن شاهك از آنان خواست تا با حضرت گفتگو كنند و درباره وضع زندان و رفتار مأموران از وي بپرسند.



[ صفحه 48]



هنگامي كه آنان از حضرت در اين رابطه سؤال نمودند حضرت فرمود، وضع عادي زندان همين گونه است كه شما مشاهده مي كنيد؛ ليكن تا كنون با هفت عدد خرما (برخي منابع نه عدد) به من سم نوشانده اند و فردا رنگ من سبز و پس فردا رحلت خواهم نمود، قد سقيت سبع (تسع) تمرات و أنا غدا أخضر و بعد غد أموت. [8] .