منشأ و علت اساسي قيام شهيد فخ، برخورد ظالمانه و ضد اسلامي دستگاه خلافت عباسي با پيامبر (ص) و خاندان معظم او بود؛ ليكن جرقه اي كه آتش نهضت را برافروخت اين بود كه هادي عباسي يكي از نوادگان خليفه ي مردم به نام «عبدالعزيز بن عبدالله» [1] را كه فردي خشن، بدخوي و دشمن سرسخت آل علي (ع) بود به فرمانداري مدينه گمارد. وي از همان ابتدا به اذيت و آزار فرزندان ابوطالب پرداخت و هر روز به بهانه اي آنان را به فرمانداري احضار مي كرد و مي گفت: «هيچ يك از شما حق خروج از مدينه را ندارد و هر روز مي بايد خود را به مقامات معرفي كنيد». وي براي اين كار، بعضي را ضامن بعض ديگر قرار داده بود، و چنان چه فرد به موقع حاضر نمي شد ضامن او را احضار و مؤاخذه و بازداشت مي كرد.

روزي فرماندار، دستور جلب «حسن بن محمد» را داد، ولي او سر باز زد و نيامد. والي به حسين بن علي و يحيي بن عبدالله كه ضامن وي بودند گفت: حسن بن محمد سه روز است خود را معرفي نكرده است؛ يا او را بياوريد، يا شما را به زندان مي افكنم.

حسين و يحيي تهديد عبدالعزيز را ناديده گرفتند و پس از مذاكره و مشورتي كه با ياران خود كردند، مصمم شدند از اين فرصت استفاده كرده و بر والي ستمگر عباسي بشورند و مسلمانان را از شر وي نجات دهند. [2] .