(حديث) به عنوان گفتار معصوم، در فرهنگ اسلام از جايگاه بسيار والايي برخوردار است و پس از قرآن، مهمترين و معتبرترين منبع شريعت مقدس اسلام در اصول، فروع و اخلاقيات بشمار مي رود. و حتي در بسياري از موارد، فهم و درك مراد و مقصود آيات كريمه قرآن؛ بويژه آيات متشابهات آن بدون گفتار معصوم كه به عنوان تفسير آيه القا شده امكان پذير نيست.

براساس همين اهميت، رسول اكرم (ص) در دوران حيات خود، به موازات سفارش اصحاب خود به فراگيري، حفظ و كتابت قرآن، ضبط و كتابت سخنان گهربار خود را نيز به آنان توصيه مي كرد.

امام باقر (ع) مي فرمايد:

رسول خدا (ص) به اميرمؤمنان (ع) فرمود: آنچه را من به تو املا مي كنم بنويس!

امام (ع) گفت: اي پيامبر خدا، آيا بر من از فراموشي بيمناكي! فرمود: نه؛ من از خدا خواسته ام كه تو را حفظ كرده دچار فراموشي نكند؛ ليكن سخنان مرا براي شريكانت يادداشت كن.

امام فرمود: اي رسول خدا، شريكان من چه كساني هستند؟ فرمود: اماماني كه از نسل تو خواهند بود.... [1] عبدالله بن عمرو مي گويد:

من هر آنچه از رسول خدا (ص) مي شنيدم مي نوشتم و در صدد حفظ آن برمي آمدم؛ ليكن قريش مرا از اين كار بازداشته و گفتند: هرچه از پيامبر (ص) مي شنوي مي نويسي، در حالي كه او بشري است كه در حال رضا و خشنودي و خشم و غضب سخن مي گويد!؟ من (پس از شنيدن اين سخن) از نوشتن (سخنان آن حضرت) خودداري كردم و جريان را به رسول خدا (ص) گزارش دادم.

پيامبر (ص) فرمود: (آنچه از من مي شنوي) بنويس! سوگند به خدايي كه جانم در دست اوست از آن (اشاره به دهان مباركش) جز حق، بيرون نرفته است. [2] تأكيد رسول خدا (ص) بر حفظ و كتابت سخنان آن بزرگوار توسط اصحاب و اهتمام خاص مسلمانان بر فراگيري و ثبت سيره و سنت نبوي، موجب شد كه حتي جزئي ترين مسائل و حوادث زندگي آن حضرت ثبت شود و سخنان آن گرامي در موضوعات مختلف به يادگار بماند.