صحن كاظمين تا قرن 13 كوچك بود و محمد جعفر قليخان وزير ايراني در زمان داود پاشا پادشاه عراق بزرگ شد و اينك مانند صحن حضرت سيدالشهداء قريب 60 غرفه دارد و 70 در 60 متر تقريبي مي باشد اين صحن پنج درب دارد و دو درب قبلي و دو درب غربي و يك شرقي.

در مقابل درب قبلي ايوان طلاست كه در كتيبه ي مينائي آن در زمان شاه اسماعيل صفوي اين شعر نوشته شده است:



باب الحوائج است كه روي نياز خلق

در پنج گه ز چار طرف سوي اين در است (سال 1352)



كاشي آن قسمتي در سال 1322 و كاشي سردرب در 1298 مال ناصرالدين شاه است كه ساعت را تقديم داشته.

در چهار طرف ايوان ها مناره هائي هست كه مناره ي جنوب شرقي را سلطان سليم ثاني و سه ديگر كه پايه هاي آن مال شاه اسماعيل صفوي است فتحعليشاه قاجار بنا كرد و حاجي فرهاد ميرزا [1] طلا گرفته است مرحوم فتحعليشاه قاجار تزيينات آينه كاري و ميناكاري داخل حرم كاظمين



[ صفحه 365]



را نموده و از نفيس ترين آثار اوست كه در سال 1112 به بعد باقي مانده.

در 1350 مرحوم ملك فيصل پادشاه عراق 15 هزار دينار عراقي براي اصلاحات اماكن متبركه و عتبات عاليات و بقاع مقدسه معين نموده كه صرف شود و هر سال 4000 دينار عراقي براي عتبات عاليات بالاخص معين كرده است كه مخارج تعمير و ترميم و اصلاح مي شود.

توليت آستانه ي قدس در خانواده ي ابوشيخ - از عشيره ي بني شيبه كه متولي كعبه ي مطهره بوده اند از سال 375 توليت با اين فاميل بوده و فرامين موجود اينك نزد شيخ عبدالرزاق است.